De hopeloze situatie van OCMW zigeuners

OCMW Voorzitster Rita Uyttendaele reageert vandaag op de berichtgeving over de schrijnende leefomstandigheden van Roma zigeuners. Volgens mevrouw Uyttendaele is de gelijke behandeling van alle cliënten het belangrijkste element in het debat over deze Roma zigeuners. Sommigen laten uitschijnen dat het OCMW deze mensen in de kou laat staan, terwijl men deze mensen dezelfde hulpverlening geeft zoals alle andere burgers in dezelfde situatie.

De Roma zigeuners zitten in een uitzichtloze situatie die gecreëerd wordt door de Europese wetgeving. Door deze wetgeving krijgen burgers uit de nieuwe Europese lidstaten enkel een verblijfsrecht in België indien ze de intentie hebben een zelfstandige activiteit op te starten of indien ze werk aannemen in een knelpuntenberoep. Wat het statuut voor zelfstandigen betreft zien we in de praktijk dat burgers uit de nieuw toegetreden landen van de Europese Unie, waaronder Slowakije, zich laten registreren bij de dienst bevolking van de Stad Gent met de intentie een zelfstandige activiteit uit te voeren. Deze mensen ontvangen dan een paarse kaart van de Dienst Bevolking en krijgen dan in theorie een kans om in België een zelfstandige activiteit op te starten.

Het is zo dat vanaf het moment dat ze deze paarse kaart hebben deze mensen zich wenden tot het OCMW. In Gent worden deze kandidaat zelfstandigen intensief begeleid door een maatschappelijk werker: er wordt hen uitgelegd wat het inhoudt om een zelfstandige activiteit uit te oefenen, wat de risico’s hierbij zijn en hoe ze zich ergens kunnen vestigen. Vanaf het moment dat ze een aanvraag doen bij het OCMW tot het einde van de periode dat men een paarse kaart kan bezitten, namelijk maximum 5 maanden, ontvangen zij van het OCMW Gent financiële steun in de vorm van een levensminimum dat evenveel bedraagt als het leefloon. Het OCMW heeft ervoor gekozen om aan iedereen in die situatie financiële hulp te geven in de vorm van een levensminimum, maar niet in de vorm van een huurwaarborg. Het OCMW van Gent heeft deze keuze gemaakt ten eerste omdat het OCMW mensen een menswaardig bestaan wil geven en ten tweede omdat het OCMW deze Roma zigeuners de kans wil geven in België een bestaan als zelfstandige op te bouwen.

Na deze periode zijn de nieuwe EU burgers wettelijk verplicht terug naar de dienst bevolking van de Stad Gent te gaan om hun zelfstandige activiteit te bewijzen. Kunnen zij deze zelfstandige activiteit aantonen, dan worden ze ingeschreven in het bevolkingsregister van de Stad en krijgen ze een blauwe kaart. Wie zelfstandig is, heeft een oncontroleerbaar inkomen en krijgt daarom geen OCMW steun. Dit geldt voor elke zelfstandige, ongeacht of men nu Belg is of een andere nationaliteit heeft. Kan men geen zelfstandige activiteit bewijzen na een periode van maximum 5 maanden, dan wordt men niet ingeschreven in het bevolkingsregister. Het OCMW van Gent verleent in dit geval ook geen financiële steun of andere tussenkomsten omdat dit de deur naar potentiële misbruiken zou openzetten.

“De problematiek van vandaag over de Roma-zigeuners, die dreigen in een dakloze situatie terecht te komen, grijpt ons als mens aan. We hebben in OCMW Gent dan ook niet lichtzinnig deze situatie bestudeerd, ook al hebben we tot op vandaag geen zicht op de individuele identiteit van deze Roma zigeuners. De vraag om hen een referentieadres toe te kennen en een huurwaarborg te verlenen, zodanig dat ze een woning kunnen huren, schept een precedent, dat dan aan alle burgers met een dergelijk statuut moet toegekend worden. Het OCMW van Gent geeft mensen, die in aanmerking komen voor de Europese regelgeving en een paarse kaart bezitten, enkel gedurende de datum van aanvraag tot maximum 5 maanden een levensminimum. De Roma zigeuners, die nu dakloos dreigen te worden, zijn in het verleden tot maximum 5 maanden financieel en maatschappelijk geholpen door het OCMW van Gent. Na deze 5 maanden zijn het in principe zelfstandigen met oncontroleerbare inkomsten en verleent het OCMW geen steun. Ook al laat hun uitzichtloze situatie ons niet onbewogen, we kunnen niet anders dan alle burgers met onzekere verblijfsstatuten op een gelijke manier te behandelen. Hierop een uitzondering toestaan, zou een verkeerd signaal geven.” zegt Rita Uyttendaele.

Het toekennen van een referentieadres wordt gegeven aan mensen die dakloos zijn en bovendien ambtshalve afgeschreven zijn in het bevolkings- of vreemdelingenregister. Indien men beschikt over een blauwe kaart, is men wel ingeschreven in het register van de Stad Gent. Het is niet bepaald hoeveel mensen zich vandaag in de situatie van deze Roma zigeuners bevinden, maar elke burger, in een gelijkaardige situatie, heeft recht op een gelijke en wettelijke behandeling.

“Uiteraard verzacht dit niet het leed van deze Roma-zigeuners maar de Europese regelgeving, die mensen hoop geeft op een toekomst in België, leidt tot dergelijke wantoestanden. Dit heb ik dan ook, enkele maanden geleden al, samen met de Gentse Schepen van Bevolking, op het Kabinet van de Minister van Binnenlandse Zaken aangeklaagd” besluit Rita Uyttendaele.
Archief van 8 december 2006.

Guido Van Peeterssen.