Dewael bereid om helft van brandweerkosten te betalen

Minister van Binnenlandse Zaken Patrick Dewael wil dat de overheid de helft van de kosten voor brandweer en civiele bescherming voor haar rekening neemt. Nu draaien de gemeenten op voor 80 procent van die kosten. In ruil wil de minister dat de gemeenten meewerken aan een grondige hervorming van brandweer en civiele veiligheid. Het Overlegcentrum van Vlaamse Verenigingen wil echter dat deze materie gewestelijk wordt om te beletten dat deze regeling weer een middel is om budgetten tussen de gemeenschappen over te hevelen. De werkingskosten van de brandweer bedragen 400 miljoen euro: 190 miljoen in Vlaanderen, 123 miljoen in Wallonië en 64 miljoen in Brussel-Hoofdstad.
De hervorming van brandweer en civiele veiligheid kwam in een stroomversnelling na de gasramp van Gellingen van 31 juli 2004. Brandweer en civiele bescherming maakten toen hun beklag over een gebrek aan belangstelling en geld. Patrick Dewael bekent gedeeltelijk schuld, al legt hij de fout voor een groot deel bij zijn voorgangers. Tien jaar lang werd de begroting voor brandweer en civiele veiligheid bevroren zodat de diensten technologisch meer en meer achterop raakten. Sinds 2003, dus één jaar vóór de ramp, trekt minister Dewael elk jaar meer geld uit voor brandweer en civiele bescherming.

Na de gemeenteraadsverkiezingen van 8 oktober worden de nieuwe gemeentebesturen betrokken bij de voorbereiding van de wetten. Dewael wil ze begin volgend jaar bij het parlement indienen en hoopt dat ze voor de verkiezingen gestemd geraken. Hij heeft het in dit verband over zijn derde werf. De eerste was de afronding van de politiehervorming, de tweede de hervorming van de asielwet.

De organisatie van onze hulpdiensten is al meer dan veertig jaar oud. Minister Dewael wil dus een fundamentele hervorming van brandweer en civiele veiligheid. Het rapport van de commissie Paulus wijst op een aanzienlijk tekort aan brandweerposten in Limburg, Namen, Luxemburg en Waals-Brabant. In die laatste provincie is de situatie zorgwekkend. In de andere provincies zijn de posten niet altijd optimaal gelegen. Zo zou een betere spreiding van de 77 posten in West-Vlaanderen een dekkingsgraad zijn van bijna 100 procent opleveren. In de andere provincies zijn er zowel te weinig als slecht geplaatste posten.
.
Een andere fundamentele hervorming slaat op de indeling van het grondgebied in veiligheidszones, naar analogie met de politiezones. Gemeenten moeten dan samenwerken op het vlak van brandweer en civiele veiligheid. Zo denkt men in Limburg hardop aan zes of zeven veiligheidszones, terwijl de Oost-Vlaamse gouverneur André Denys pleit voor één veiligheidszone met veel voorposten. De hulpdiensten treden op dit moment enkel op binnen bepaalde gemeentegrenzen. Als men die begrenzing afschaft kan de hulpverlening met bijna 10 procent worden verbeterd. Dat is enorm.

Het spreekt voor zich dat deze hervorming een werk van lange adem is. Ondertussen zijn er een aantal zaken die om een dringende oplossing vragen. Daarom wil minister Dewael een aantal kleine hervormingen zo snel mogelijk doorvoeren. Daarbij denkt de minister aan eenvormigheid in het statuut van zowel vrijwilliger als beroeps, beroep van brandweerman aantrekkelijker maken, een betere verzekering bij ongevallen, beter loon en het optrekken van de fiscale vrijstelling van vergoedingen voor vrijwilligers tot 2.850 euro. Minister Dewael wil het beroep van brandweerman erkennen als een zwaar beroep, de brandweerfederaties willen dat het beroep van brandweerman eindelijk erkend wordt als risicoberoep.
Ondertussen heeft minister Dewael een aantal zaken aangepast. Zo is er een systeem van schadeloosstelling van slachtoffers van een ramp zoals die in Gellingen. Is er een harmonisering van de vele rampenplannen en een gids voor ongevallen met pijpleidingen. Er is meer geld voor opleiding aan de provinciale brandweerscholen. Vrijwilligers die beroeps worden behouden hun anciënniteit en er is de oprichting van een Federaal Kenniscentrum voor de Civiele Veiligheid.

Brandweer en Civiele Veiligheid zeggen dat de hervormingen te langzaam gaan. Minister Dewael volgt hen daarin. Zijn probleem is dat de gemeenten op de rem staan. Ze moesten voor een groot stuk opdraaien voor de factuur van de politiehervorming en vrezen voor herhaling bij de hervorming van brandweer en civiele veiligheid. Minister Dewael engageerde zich tegenover de vertegenwoordigers van de steden en gemeenten dat Binnenlandse Zaken opdraait voor de meerkost. Op termijn wil hij komen tot een fifty-fifty verdeling van de kosten tussen gemeenten en Binnenlandse Zaken. Als de begroting voor brandweer en civiele veiligheid nog enkele jaren verder kan stijgen dan denkt Dewael dat het zover is. Toen hij eraan begon was 90% van de kosten voor de gemeenten, nu is dat nog maar 80%.

Dit moet de gemeenten over de brug halen. In hun totaliteit worden ze hier beter van. Maar voor individuele gemeenten die in het verleden weinig of niks uitgaven voor brandweer, zal de factuur wél hoger liggen. En die liggen vooral in Wallonië hoger.
Archief van 23 juli 2006.
Guido van Peeterssen.